Ma túy không chỉ là hiểm họa trực tiếp hủy hoại sức khỏe con người mà còn là nguồn gốc sản sinh nhiều loại tội phạm khác, nó phá vỡ hạnh phúc gia đình, kéo theo hàng loạt tệ nạn xã hội. Nguy hiểm hơn, tình trạng sử dụng ma túy đang dần bị bình thường hóa trong nhận thức của một bộ phận giới trẻ và nhóm tội phạm này lại có xu hướng trẻ hóa rõ rệt, đây là tín hiệu hết sức nghiêm trọng đối với tình hình an ninh, trật tự xã hội. Trước tình hình đó, Viện KSND khu vực 3 – Gia Lai nhấn mạnh nhiệm vụ tăng cường đấu tranh, triệt phá và xử lý nghiêm tội phạm về ma túy, coi đây không chỉ là công tác phòng chống ma túy đơn thuần mà còn là biện pháp quan trọng để ngăn ngừa, đẩy lùi nhiều loại tội phạm khác trong thời gian tới.
Theo đó, với phương châm hành động “sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn”, Viện KSND khu vực 3 – Gia Lai đã tập trung đẩy mạnh công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát chặt chẽ việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm ma tuý. Ngay từ khi tiếp nhận nguồn tin, đơn vị đã chủ động phối hợp với Cơ quan điều tra trong việc thu thập, xác minh, đánh giá chứng cứ; kịp thời phê chuẩn các quyết định tố tụng và các biện pháp ngăn chặn có căn cứ và đúng pháp luật. Từ tháng 10 năm 2024 cho đến nay, trên địa bàn khu vực 3 – Gia Lai đã phát hiện và khởi tố mới 23 vụ/58 bị can về nhóm tội ma tuý gồm các tội: “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” 13 vụ/37 bị can; “Tàng trữ trái phép chất ma túy” 05 vụ/05 bị can; “Mua bán trái phép chất ma túy” 04 vụ/11 bị can;“Vận chuyển trái phép chất ma tuý” 01 vụ/05 bị can; trong đó, nhiều vụ án và đối tượng gây bức xúc trong dư luận tiềm ẩn nguy cơ thực hiện các tội phạm khác như huỷ hoại, trộm cắp, cướp giật tài sản…
Kiểm sát viên kiểm sát việc bắt khẩn cấp đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý
Trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra vụ án ma tuý, Kiểm sát viên Viện KSND khu vực 3 – Gia Lai luôn bám sát tiến độ và mọi hoạt động điều tra, trực tiếp tiến hành các hoạt động điều tra quy định tại khoản 7 Điều 165, khoản 3 Điều 236, khoản 1 Điều 246 BLTTHS theo hướng chủ động, công tố phải sâu, sát với mọi hoạt động điều tra và “công tố trực tiếp”;trực tiếp lấy lời khai, gặp hỏi người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp trước khi xem xét phê chuẩn, các trường hợp quả tang, tự thú, đầu thú, các trường hợp chỉ có chứng cứ gián tiếp, có mâu thuẫn, có thay đổi lời khai đạt 100%, các trường hợp còn lại Kiểm sát viên phải ít nhất 01 lần tham gia hỏi cung, lấy lời khai cùng Điều tra viên, bảo đảm các quyết định phê chuẩn, áp dụng các biện pháp ngăn chặn, quyết định khởi tố bị can đều có đủ căn cứ, đúng pháp luật, tỷ lệ bắt, tạm giữ về hình sự chuyển khởi tố đạt 100%. Kịp thời ban hành các văn bản yêu cầu điều tra có chất lượng cao với quan điểm tập trung để giải quyết các vấn đề trọng tâm và phải “sắc”, không dàn trải và không giới hạn số lượng từ đó định hướng được hoạt động điều tra và có đủ căn cứ pháp luật, bảo đảm cả về yêu cầu “chính trị - pháp luật và nghiệp vụ”,trong quá trình giải quyết các vụ án ma tuý. Tăng cường phối hợp chọn án điểm để đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử, trong kỳ đã chọn 02 vụ/03 bị can về các tội tổ chức sử dụng và tàng trữ trái phép chất ma tuý.
Kiểm sát viên kiểm sát việc khám xét chỗ ở vụ án ma tuý
Trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử các vụ án ma túy, Viện KSND khu vực 3 – Gia Lai đã thực hiện tốt việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác xét xử, trong năm đã số hoá báo cáo án bằng sơ đồ tư duy 08 vụ án có tình tiết phức tạp, phối hợp cùng toà án tổ chức 03 phiên toà công bố tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa, góp phần nâng cao tính thuyết phục và tính công khai. Kiểm sát viên luôn thể hiện tính chủ động trong xét hỏi, tranh tụng, làm rõ tất cả các vấn đề trước khi phát biểu quan điểm truy tố, từ đó bảo đảm căn cứ buộc tội vững chắc. Quá trình tranh luận, Kiểm sát viên tích cực đối đáp đến cùng với các ý kiến của luật sư, người bào chữa và những người tham gia tố tụng khác, bảo đảm việc tranh tụng sắc bén, chặt chẽ. Đơn vị cũng thực hiện nghiêm nguyên tắc “suy đoán vô tội”, “trọng chứng hơn trọng cung”, nhờ đó không để xảy ra trường hợp Hội đồng xét xử tuyên bị cáo không phạm tội hoặc xét xử sai tội danh, qua đó khẳng định vai trò, trách nhiệm và hiệu quả công tác kiểm sát trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy.
Kiểm sát viên công bố chứng cứ hành vi mua bán trái phép chất ma tuý tại phiên toà
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác đấu tranh với tội phạm ma túy còn gặp nhiều khó khăn. Thủ đoạn phạm tội ngày càng tinh vi, các đối tượng lợi dụng không gian mạng để liên lạc, giao dịch nhỏ lẻ, gây khó khăn cho công tác phát hiện, bắt giữ. Việc truy vết nguồn cung và mở rộng điều tra đến các đường dây lớn còn hạn chế. Một số loại ma túy mới xuất hiện, yêu cầu giám định phức tạp nhưng trang thiết bị, cơ sở vật chất tại địa phương còn chưa đáp ứng kịp.
Để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, Viện KSND khu vực 3 – Gia Lai xác định tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm: nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn và kỹ năng thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra cho đội ngũ Kiểm sát viên, đặc biệt là cán bộ trẻ thông qua công tác tự đào tạo tại đơn vị; tăng cường phối hợp chặt chẽ với Cơ quan điều tra, Tòa án và các ngành liên quan trong xử lý các vụ án ma túy, chọn các vụ án trọng điểm để đẩy nhanh tiến độ giải quyết và xử lý nghiêm để giáo dục chung cho xã hội; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, quản lý dữ liệu điện tử phục vụ công tác kiểm sát điều tra, phân tích xu hướng phát triển của tội phạm ma tuý; phát huy hiệu quả vai trò kiến nghị phòng ngừa của Viện kiểm sát, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật nhằm nâng cao nhận thức của nhân dân, đặc biệt trong giới trẻ, nhằm chủ động phòng ngừa, hạn chế tội phạm ma túy.
Có thể khẳng định, đấu tranh với tội phạm ma túy không chỉ là xử lý một loại tội phạm đơn lẻ mà còn là giải pháp căn cơ để ngăn ngừa sự phát sinh của nhiều loại tội phạm khác trong xã hội. Trước những tác hại sâu xa mà ma túy gây ra, đặc biệt là nguy cơ trẻ hóa đối tượng phạm tội, Viện KSND khu vực 3 – Gia Lai đã khẳng định tinh thần trách nhiệm, sự chủ động của đội ngũ Kiểm sát viên trong thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra và xét xử nghiêm minh các vụ án. Thời gian tới, đơn vị tiếp tục phát huy kết quả đạt được, tăng cường phối hợp liên ngành và giữ vững quan điểm “sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn” trong mọi hoạt động nghiệp vụ, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ hạnh phúc gia đình và sự bình yên của nhân dân trên địa bàn./.
Văn Thanh – Viện KSND khu vực 3
