Nhằm nâng cao chất lượng công kiểm sát các hoạt động tư pháp, đặc biệt là công tác hoãn thi hành án phạt tù vì đây là một trong những khâu quan trọng trong hoạt động kiểm sát thi hành án hình sự của Viện kiểm sát nhân dân. Hoạt động này mang ý nghĩa thiết thực, bảo đảm pháp luật được áp dụng nghiêm chỉnh, thống nhất. Thông qua xác minh, Viện kiểm sát sẽ kiểm tra tính đúng đắn, trung thực, khách quan của các tài liệu, giấy tờ mà người bị kết án cung cấp, ngăn chặn tình trạng lợi dụng chính sách nhân đạo, cố ý làm sai lệch hồ sơ để kéo dài thời gian chấp hành án; góp phần bảo đảm quyết định hoãn thi hành án của Tòa án đúng và đủ theo pháp luật.
Theo đó, ngày 19/9/2025, Tòa án nhân dân khu vực 5 ra Quyết định thi hành án hình phạt tù số: 29/2025/QĐ-CA đối với Sử Quốc D, sinh năm 1986 ở Cảm Đức, Ân Hảo, Gia Lai, thời hạn chấp hành là 07 tháng tù về tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, theo Bản án số 189/2025/HS-PT ngày 11/8/2025 của Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk. Ngày 24/9/2025, Sử Quốc D có đơn xin hoãn chấp hành án phạt tù với lý do bị bệnh nặng, theo Biên bản giám định y khoa số: 32/GĐYK-ĐTK ngày 09/9/2025 của Hội đồng giám định y khoa – Sở Y tế tỉnh Gia Lai, kết luận: tỷ lệ tổn thương cơ thể đối với Sử Quốc D là 87%. Ngày 10/11/2025, Tòa án nhân dân khu vực 5 có Công văn số: 541/CV-TA gửi đến Viện kiểm sát nhân dân khu vực 5 về việc đề nghị phối hợp, trao đổi hồ sơ xin hoãn chấp hành án phạt tù đối với bị án nêu trên, kèm theo các tài liệu của bị án Sử Quốc D.
Sau khi nhận được văn bản, Viện kiểm sát nhân dân khu vực 5 đã chủ động tiến hành xác minh về điều kiện xin hoãn thi hành án theo đơn trình bày của Sử Quốc D tại địa phương. Kết quả: hiện tại Sử Quốc D đang điều trị bệnh tại nhà; Về sức khỏe: D chỉ nằm một chỗ, việc ăn uống, vệ sinh cá nhân, đi lại phải có sự trợ giúp của người thân, không tự phục vụ được; Về thương tích: Sau khi bị tai nạn, D bị chấn thương sọ não đã phẩu thuật, hiện tại vị trí chấn thương đã khuyết hộp sọ, theo chỉ định của bác sĩ phải phẫu thuật gắn họp sọ nhân tạo nhưng hiện tại sức khỏe chưa đảm bảo để phẫu thuật; Về nhận thức: Sử Quốc D có lúc nhận biết được người thân, có lúc không.
Căn cứ vào các tài liệu nêu trên, thì Sử Quốc D không thuộc các trường hợp được hoãn chấp hành án phạt tù theo quy định tại Điều 67 của Bộ luật Hình Sự, Thông tư Số: 01/2021/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP ngày 12/8/2021 của Tòa án nhân dân tối cao – Viện kiểm sát nhân dân tối cao – Bộ Công an – Bộ Quốc phòng và các văn bản có liên quan. Tuy nhiên, để thể hiện tính nhân đạo của pháp luật cũng như tạo điều kiện cho bị án Sử Quốc D có thời gian điều trị và hồi phục sức khỏe, đảm bảo cho việc thi hành hành án. Viện kiểm sát nhân dân khu vực 5 đã có văn bản thông báo đến Tòa án nhân dân khu vực 5 thống nhất với đơn xin hoãn thi hành án của Sử Quốc D.
Kiểm sát viên trực tiếp xác minh tại nhà của bị án Sử Quốc D
Việc Viện kiểm sát trực tiếp xác minh giúp kiểm sát chặt chẽ quá trình đề nghị, tính hợp pháp, khách quan, đúng thực tế của từng văn bản, tài liệu có trong hồ sơ hoãn thi hành án. Đồng thời phát hiện kịp thời các vi phạm như: hồ sơ không hợp lệ, xác nhận không đúng thực tế, áp dụng thiếu căn cứ, chậm chuyển hồ sơ... hoặc phân biệt đúng những trường hợp được hoãn thi hành án và những trường hợp không đủ điều kiện hoãn thi hành án nhưng tìm cách né tránh chấp hành án; ngăn ngừa hành vi phạm tội mới trong thời gian chờ chấp hành án...để ban hành kiến nghị yêu cầu khắc phục ngay vi phạm.Qua đó, hạn chế tình trạng hoãn thi hành án trái pháp luật, gây dư luận xấu hoặc tạo kẽ hở để tội phạm trốn tránh nghĩa vụ chấp hành án; góp phần bảo đảm an toàn xã hội và hiệu quả phòng ngừa tội phạm. Bên cạnh đó, hoạt động trực tiếp xác minh giúp Viện kiểm sát nắm chắc tình hình địa phương, phối hợp hiệu quả với các cơ quan hữu quan trong công tác thi hành án hình sự. Việc xác minh đúng, đầy đủ sẽ đảm bảo việc hoãn thi hành án “đúng người – đúng trường hợp”, không mở rộng quá mức nhưng cũng không làm ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người bị kết án; góp phần hiện thực hóa quan điểm của Nhà nước “Khoan hồng đối với người thật sự khó khăn, đồng thời nghiêm khắc với hành vi gian dối”.
Trần Đức Vũ – Viện KSND khu vực 5
